Facebook
twitter
Google Plus
RSS
Bağımlılık oluşturan Maddelerde olduğu gibi Alkollü içkiye başlama yaşının Gün geçtikçe azalması maktadır.Çoğunlukla alkole ergenlik çağında başlanmaktadır. 1995 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan bir araştırmaya göre genç nüfusta Alkol deneme sıklığı %42.6, düzenli alkol kullanımı ise % 20.5 olarak tespit edilmiştir.
Yapılan çeşitli araştırmalara göre ise; ilköğretim öğrencileri arasında en az bir kez alkol kullananların oranı % 15,4, ortaöğretimde yaşamı boyunca en az bir kez alkol kullananların oranı %45-%50; son bir ayda en az bir defa alkollü içki içme oranı %16,5 (erkeklerde % 31,5 ve kızlarda %10,6); üniversite öğrencilerinde alkol kullanım prevalansı %43,0- 53,9 ve halen içenlerin oranı %22,9’dur. Arkadaş baskısı, sosyal ve psikolojik nedenlerle gençlerimizde ilk alkol alma yaşı maalesef 11’e kadar düşmüştür
GENÇLİK VE ALKOL BİLDİRGESİ
21 Şubat 2001’de Stockholm’de kabul edilmiştir. Üye ülkelerce 1995’te kabul edilen Avrupa Alkol Şartı, Bölge’deki tüm insanların sağlık ve iyilik halini korumak ve geliştirmek için rehber ilkeleri ve hedefleri ortaya koymaktadır. Bu bildiri, çocukları ve gençleri alkole iten baskılardan korumayı ve alkolün onlara doğrudan veya dolaylı verdiği zararları azaltmayı amaçlamaktadır. Bildirge “European Charter on Alcohol”un 5 ilkesini tekrar onaylamaktadır:
1- Bütün insanlar, kazalar, şiddet ve alkol tüketiminin diğer olumsuz sonuçlarından korunmuş bir Aile, toplum ve çalışma yaşamını elde etme hakkına sahiptir.
2- Bütün insanlar, alkol tüketiminin sağlık, Aile ve toplum ile ilgili sonuçları hakkında, yaşamın erken dönemlerinden başlayarak, geçerli ve tarafsız bilgi ve eğitim alma hakkına sahiptir.
3- Bütün çocuklar ve adölesanlar alkol tüketiminin olumsuz sonuçlarından ve mümkün olduğu ölçüde alkollü içeceklerin promosyonundan arındırılmış (korunmuş) bir çevrede büyüme hakkına sahiptir.
4- zarar verici alkol tüketimi olan bütün insanlar ve onların aile üyeleri ulaşılabilir tedavi ve bakım alma hakkına sahiptir.
5- Alkol tüketmek istemeyen ya da sağlık veya başka sebepler dolayısıyla tüketemeyen bütün insanlar içmeye yönelik baskılardan korunmak ve bu “içmemek” tavırları konusunda desteklenmek hakkına sahiptir.
Gerekçe
Sağlık ve iyilik hali her insanın temel hakkıdır. Çocukların ve gençlerin sağlığını ve iyilik halini korumak ve geliştirmek “BM Çocuk Hakları Sözleşmesi”nin (UN Convention on Rights of the Child) temelinde olup, UNICEF’in misyonu ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Sağlık 21 çerçeve politikasının ayrılmaz bir parçasıdır. Gençler ve alkolle ilgili olarak, DSÖ’nün Avrupa Alkol Hareket Planı 2000–2005, gençleri içmeye yönlendiren baskılardan korumak ve alkole bağlı zararların genişlik ve derinliğini azaltmak için evde, eğitim kurumlarında, iş yerinde ve yerel toplumda destekleyici çevreler sağlamak gerekliliğini tanımlamaktadır. Dahası, tüm dünyadaki hükümetlere, UNICEF tarafından Eylül 2001’de düzenlenen “BM Genel Kurulu Çocuklar için Özel Oturum”a hazırlanıldıkça, gençlik ve alkol ile ilgili konuları politik gündeme koyabilmek için ciddi bir fırsat doğmaktadır.
Gençlik Çevreleri
Medya ve pazarların küreselleşmesi gençlerin algı, seçim ve davranışlarını giderek şekillendirmektedir. Günümüzde, birçok genç daha büyük fırsatlara ve daha iyi gelire sahiptir fakat tüketici ürünleri için daha agresif hale gelmiş teknikleri ve alkol gibi potansiyel zararlı maddeleri satmaya ve Pazarlamaya daha yatkındırlar. Aynı zamanda, birçok ülkede, serbest pazar üstünlüğü halk sağlığı güvenliği ağlarını aşındırmış ve gençler için sosyal yapıları zayıflatmıştır. Hızlı sosyal ve ekonomik değişiklik, sivil çatışma, yoksulluk, evsizlik ve izolasyon, alkol ve maddelerin genç insanların hayatlarında majör ve yıkıcı bir rol oynama ihtimalini artırmıştır.
İçki İçme Eğilimleri
Gençlerin içki içme eğilimleri; çocuklar arasında alkol denenmesi daha fazladır ve içki alemleri ve sarhoşluk gibi yüksek riskli içme şekilleri, özellikle adölesanlar ve genç erişkinlerde artmaktadır ve Alkolü diğer psikoaktif maddelerle karıştırma (çoklu madde kullanımı) da artmaktadır. Genç insanlarda Alkol, tütün ve yasadışı madde kullanımı arasında net bağlantılar vardır.
Gençliğin İçki İçme Maliyeti
Gençler kendilerinin ya da diğer insanların içki içmesinin yaratacağı fiziksel, emosyonel ve sosyal zararlara daha yatkındır. Yüksek riskli içicilik, şiddet, güvenli olmayan cinsel davranış, trafik ve diğer kazalar, kalıcı sakatlıklar ve ölüm arasında güçlü bağlantılar vardır. Genç insanların alkole bağlı problemlerinin sağlık, sosyal ve ekonomik açıdan maliyetleri toplum için büyük bir yük oluşturmaktadır.
Halk Sağlığı
Günümüzde, birçok genç insanın sağlığı ve iyilik hali alkol ve diğer psikoaktif maddeler tarafından ciddi olarak tehdit edilmektedir. Halk sağlığı perspektifinden bakılınca mesaj nettir: alkol tüketimi için, özellikle de en savunmasız gruplar olan çocuklar ve genç adölesanlar için, güvenli sınırı gösteren bir bilimsel kanıt yoktur. Ayrıca birçok çocuk diğer insanların, özellikle de aile üyelerinin, içki içmesinin sonuçlarının kurbanlarıdır ki bu aile parçalanması, ekonomik ve emosyonel yoksulluk, ihmal, taciz, şiddet ve kaçırılmış fırsatlara sebebiyet verebilir. Alkol ile ilgili halk sağlığı politikaları, halk sağlığı yararları açısından, ticari yararlar gözetilmeksizin formüle edilmelidir. Majör ilgi alanlarından biri de alkollü içecek endüstrisi ve ikram sektörü tarafından Promosyon ve sponsorluk ile spor ve gençlik kültürünün ticarileştirilme çabalarıdır.
DEKLERASYON (BİLDİRGE)
Bu bildirge ile biz, DSÖ Gençlik ve Alkol Avrupa Bakanlar Konferansı katılımcıları, bütün üye devletler, devletlerarası ve sivil toplum örgütleri (NGO’lar) ve diğer ilgili kesimler gençlerin daha iyi hayat kalitesine sahip olmaları ve gelecekte güçlü bir iş, boş vakit, aile ve toplum hayatına kavuşmaları için sağlıkları ve iyilik halleri için yatırım yapılmasını ve savunulmasını destekliyoruz. Gençler arasında içki içilmesi, büyük oranda, daha geniş bir erişkin topluluğun tavır ve davranışlarını yansıttığından, genç insanları hedef alan alkol politikaları daha geniş bir toplumsal cevabın parçası olmalıdır. Gençler birer dayanaktır ve alkolle ilgili problemlerin çözülmesinde olumlu katılımları olabilir. Avrupa Alkol Hareket Planı’nda (2000–2005) da belirtildiği gibi, daha geniş bir toplumsal cevabı tamamlamak için, şimdi gençler için yapılan aktiviteleri desteklemek ve spesifik hedefler ve belli bir plan dahilinde önlemler geliştirmek gereklidir. Üye devletler, değişen kültürleri ve sosyal, yasal ve ekonomik çevrelerine uygun olarak:
1- 2006 yılında ulaşılması gereken aşağıdaki hedefleri belirleyeceklerdir:
a. Alkol tüketmeye başlayan genç insan sayısını büyük oranda azaltmak,
b. Gençlerin içki içmeye başlama yaşını geciktirmek,
c. Gençler arasında, özellikle adölesanlar ve genç erişkinlerde, yüksek riskli içki içme oluşumunu ve sıklığını büyük oranda azaltmak,
d. Alkol ve madde kullanımına anlamlı alternatifler sağlamak ve/veya bunları genişletmek ve gençlerle çalışan insanların eğitimi ve yetiştirilmesini artırmak,
e. Gençlerin, gençliğin sağlığı ile ilgili politikalara, özellikle de alkolle ilgili konulara katılımını artırmak,
f. Gençlerin alkol konusundaki eğitimini artırmak,
g. Gençleri içki içmeye yönlendiren baskıları, özel olaylara daha fazla vurgu ile özellikle alkol promosyonları, ücretsiz dağıtımlar, reklamlar, sponsorluk ve erişilebilirlik ile ilgili olanları en aza indirmek,
h. Yasadışı alkol satışı karşıtı eylemleri desteklemek,
i. Özellikle alkol problemi olan ve/veya alkol bağımlısı ebeveynler veya aile üyeleri olan genç insanların sağlık ve danışmanlık hizmetlerine erişimini temin etmek ve/veya artırmak,
j. Özellikle genç insanlar tarafından yaşanan kazalar, şiddet ve saldırı/tecavüz gibi alkolle ilişkili zararları büyük oranda azaltmak.
2- Dört geniş alanda etkili alkol politika önlemlerinin bir karışımını geliştireceklerdir:
Korunma sağlamak: Çocukları ve adölesanları, alkol promosyonu ve sponsorluğuna maruziyetten koruyacak önlemleri güçlendirin. Alkol ürünleri üreticilerinin çocukları ve adölesanları hedef almamasını sağlayın. Erişilebilirlik, minimum yaş ve yaş sınırı altındaki içicileri etkileyen fiyatlandırmayı da içeren ekonomik önlemlere yönelerek alkol mevcudiyetini kontrol altına alın. Ebeveynleri ya da aile üyeleri alkol bağımlısı ya da alkole ilişkin sorunları olan çocuklar ve adölesanlara koruma ve destek sağlayın.
Eğitimi geliştirme: Özellikle, gençler arasında alkolün etkileri konusunda bilinç uyandırın. Eğitim kurumları, iş yerleri, gençlik organizasyonları, yerel topluluklar gibi yerlerde alkol ile ilgili konuları da içeren sağlık iyileştirme programları geliştirin. Bu programlar, ebeveynlerin, öğretmenlerin, yaşıtların ve gençlik liderlerinin, gençlerin yaşam becerileri öğrenme ve tecrübe etmesinde yardımcı olmasına olanak tanımalı ve sosyal baskı ile risk yönetimi konularına yönelmelidir. Dahası, gençler, toplumun önemli üyeleri olarak sorumluluklar almaya teşvik edilmelidir.
Çevreyi destekleme: İçki içme kültürünün alternatiflerinin cesaretlendirildiği ve desteklendiği fırsatlar yaratın. Gençlerin sağlık ve iyilik halinin iyileştirilmesinde ailenin rolünün geliştirin ve destekleyin. Okulların ve mümkün olan diğer eğitim kurumlarının Alkolden arındırılmış çevreler olmasını sağlayın.
zararı azaltma: Birey, aile ve toplum açısından içki içmenin olumsuz sonuçlarının daha iyi anlaşılmasını sağlayın. İçki içilen çevrede, alkolü sunmakla sorumlu olanların eğitiminin sağlayın ve reşit olmayanlar ile intoksike olmuş insanlara alkol satışını yasaklayan düzenlemeleri mecbur kılın. İçkili araç kullanımı düzenlemeleri ve cezalarını uygulayın. Diğer insanların veya kendilerinin içki içmesi sonucunda problemler yaşayan gençler için uygun sağlık ve sosyal hizmetler sağlayın.
3- Stratejileri gerçekleştirmek ve hedeflere ulaşmak için geniş bir plan oluşturacaklardır:
a) Özellikle genç nüfusun değişik segmentlerinde, içki içmeyi ve ilintili zararları azaltmayı hedefleyerek, gençlerle ilgili stratejiler ve ülke çapında geniş kapsamlı planlar geliştirerek politik taahhütler oluşturun ve gençlerdeki ilerlemeyi değerlendirin.
b) Uygun yerel bağlantılar yoluyla gençlerle ortaklıklar geliştirin. Gençlere bir dayanak gözüyle bakın ve kendi hayatlarını etkileyen kararları şekillendirmede gençlere tanınan fırsatları geliştirin. Özel önem, eşitsizlikleri, bilhassa sağlıkla ilgili, azaltma yönünde olmalıdır.
c) Gençler tarafından alkol, tütün, maddeler ve diğer bağlantılı konularla ilgili yaşanan sosyal problemler ve sağlık problemlerine yönelen kapsamlı bir yaklaşım geliştirin. Devamlılık arz eden ve daha etkin bir plan sağlamak için yerel ve ulusal düzeyde sektörler arası bir yaklaşımı geliştirin. Gençlerin sağlık ve iyilik halinin iyileştirirken, onların değişken sosyal ve kültürel altyapısını, bilhassa özel gereksinimi olan grupların, dikkate alın.
d) Üye devletler arasında uluslararası kooperasyonu (işbirliğini) güçlendirin. Tamamen etkili olabilmesi için birçok düzenlemenin uluslar arası düzeyde güçlendirilmesi gereklidir. DSÖ, uygun ortaklıklar kurarak ve Avrupa Bölgesi’ndeki işbirliği ağlarından faydalanarak liderlik edecektir. Bu bağlamda, Avrupa Komisyonu ile işbirliği özellikle uygundur.
DSÖ Bölgesel Ofisi, Avrupa Alkol Bilgi Sistemi vasıtasıyla, Avrupa Bölgesi’ni bu bildirgedeki taahhütlerin yerine getirilmesi ile ilgili olarak izleyecek, değerlendirecek (gençlerin katılımı ile) ve ilerlemeleri rapor edecektir.
HAZIRLAYAN; Sağlık Bakanlığı Tütün Dairesi Başkanlığı
