Gonore ya da bel soğukluğu olarak da bilinen hastalık, Neisseria gonorrhea (gonokok) adlı bir bakteri ile meydana gelmektedir.
Çok eski çağlardan beri bilinen bir hastalıktır. En sık görülen enfeksiyon hastalıklarından biridir. Gelişmekte olan ülkelerde hala önemli bir Sağlık problemidir. Her yaşta görülebilmekle birlikte 15-24 yaşlarda daha sıktır.
Bakteri vücudun ılık ve nemli bölgelerini sevmektedir. Üretra (idrarı vücudun dışına taşıyan kanal), rahim, tüpler ve serviks, hatta gözlerde dahi üreyebilmektedir. Enfeksiyon ağız, vajen, penis ya da anüs yoluyla bulaşabilmektedir.
Risk faktörleri arasında birden fazla cinsel eşi olmak, daha önce cinsel yolla bulaşan bir hastalığı olan kişi ile cinsel ilişkiye girmek, cinsel ilişki sırasında kondom kullanmamak sayılabilir.
BELİRTİLERİ
Belirtiler genellikle mikrobun alınmasından 2-5 Gün sonra ortaya çıkar. Ancak erkeklerde bu süre bir aya kadar uzayabilmektedir. Bazı hastalarda hiçbir beliti görülmeyebilir. Bu hastalarda tedavi gecikeceğinden komplikasyon riski ve başkalarına bulaştırma riski artmaktadır.
Erkeklerde belirtiler:
İdrar yaparken ağrı ve yanmaİdrar sıklığında artmaPenis ucundan akıntı (beyaz, sarı ya da yeşil)Penis ucunda kızarıklık ve ödemHassas ya da şişmiş testislerBoğaz ağrısı
kadınlarda belirtiler çok hafif olabilir ya da başka bir enfeksiyon hastalığı zannedilebilecek kadar özelliksiz olabilir. Genel olarak kadınlarda belirtiler şunlardır:
Vajinal akıntıİdrar yaparken ağrı ve yanmaİdrar sıklığında artmaBoğaz ağrısıAğrılı cinsel ilişkiKarnın alt kısmında ağrı ve ateş (eğer enfeksiyon tüplere doğru ilerlemişse)
TANI
Akıntıdan alınan örneğin boyanarak mikroskopta incelenmesi ile kolaylıkla tanı konulur. Kültür ile tanı kesinleştirilir.
TEDAVİ
Tedavide iki amaç vardır: İlki hastayı tedavi etmek, ikincisi hastayla cinsel temasta bulunanları test ederek tedavi vermek. Ancak bu şekilde hastalığın yayılması önlenebilir.
Hastalara Antibiyotik tedavisi verilmektedir. Tek doz tedavi genellikle yeterlidir; ancak beraberinde başka bir cinsel yolla bulaşan hastalık varlığında daha uzun süreli tedavi gerekebilmektedir. Tedavi sonrası mutlaka kontrole gidilmelidir.
PROGNOZ
Kalıcı bir kısırlık ya da komplikasyon gelişmemesi için hasta hemen tedavi edilmelidir.
KOMPLİKASYONLAR
Kadınlarda; üreme organlarında iltihaplanmaya ve kısırlığa neden olabilmektedir. Erkeklerde; üretrada darlıklar, abse, idrar yaparken problem, idrar yolu enfeksiyonu ya da böbrek yetmezliği gibi komplikasyonlar oluşabilmektedir. Bunlara ek olarak her iki cinsiyette de enfeksiyon karın bölgesine, üreme organlarına ya da eklemlere ilerleyebilmekte, kana karışabilmekte, gebe bir kadının bebeğinde göz enfeksiyonlarına neden olabilmektedir.
KORUNMA
Tek eşli olmak riski oldukça azaltmaktadır. Kondom kullanımı çok önemlidir. Gonore genellikle seksle bulaşan diğer hastalıklarla beraberdir. Gonore tespit edildiğinde cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklar için (AIDS gibi) test yapılması konusunda doktorunuza danışınız.
HAZIRLAYAN; Doç. Dr. Şükran KÖSE