çin Malı Laminant Parkelerde Kanser Tehlikesi

Uzmanlar, laminant alırken mutlaka “E-1-Kanserojen Madde içermez’ belgesinin olup olmadığına bakılması gerektiğini belirtiyor. Bu belgeye sahip olmayan onlarca ürün, halk sağlığı için tehlike arz ediyor.Özellikle AB (Avrupa Birliği) ülkelerinden ithal edilen; ama Uzakdoğu menşeli olan ürünlerde Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) laminantlar için belirlediği limitin üzerinde kanserojen formaldehit bulunuyor.Sektörün önemli markalarından VarioClic yetkilileri, kendilerinin belirlenen limit içinde formaldehit kullandıklarını belirtirken, tüketicilerin mutlaka ürünün TSE, garanti ve E-1 belgelerine dikkat etmesi gerektiğini kaydediyor. Ayrıca belgelerin Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca verilip verilmediğine ve son geçerlilik sürelerine de bakılması gerekiyor.Dünya Sağlık Örgütü, formaldehit kullanmayan firmaların laminant parkeleri üzerine ‘bu ürün sağlıksız herhangi bir madde içermez’ anlamına gelen “Mavi Melek’ amblemini kullandırıyor. Piyasada Alman menşeli diye satılan birçok laminant markasının aslında Uzakdoğu üretimli olduğu ve kanserojen risk taşıdığı ifade ediliyor.VarioClic yetkilileri, Uzakdoğu menşeli parkelerde damping uygulaması olduğunu belirterek, Çin’den bu ürünü yarı mamul olarak alıp, fason olarak Avrupa’da ürettiren ve Türkiye’ye satan firmalar olduğuna dikkat çekiyor.Çeşitli Avrupa firmaları AB ülkelerinde E-1 belgesi olmayan ürün satamadıkları için iç piyasa yerine Türkiye’yi tercih etmiş. Yerli üreticilerin iç piyasadaki ağırlığının az olduğu dönemlerde bu şekilde uygulamalar yaşanmış. Ancak yerli üretimin kalitesini yükseltmesi sonucunda, kalitesiz ithal malzeme girişinin nispeten azaldığı belirtiliyor.‘Germany Technology’ aldatmaca mı?Meister Laminant Parke Türkiye Distribütörü Di-Port şirketi yetkilisi Fırat Tekin, kendi ürünlerinde tutkal olarak doğal çam Reçinesi kullandıkları için ürünlerindeki formaldehit oranının ‘sıfır’ olduğunu belirtiyor. Ancak, VarioClic yetkilileri, formaldehit olmadan tutkal reçinesi elde etmenin mümkün olmadığını belirtiyor. Meister Parke ise firma olarak tamamen sağlıklı bir şekilde üretim yaptıkları için ‘Mavi Melek’ belgesine sahip olduklarını kaydediyor.Meister Parke Türkiye yetkilisi Fırat Tekin, pek çok ürünün Uzakdoğu’da üretimi yapılarak, ‘Germany Technology’ etiketi ve ambalajı ile Türkiye pazarında da satıldığına ve tüketicilerin yanıltıldığına dikkat çekiyor. Bunun yanında tamamen menşei belli olan ürünler de satılıyor.Tekin, “Yurtdışında satılmayıp pazarımıza giren pek çok ürün bulunuyor. Fason olarak üretilen bu ürünler bazı standartları karşılamıyor; ancak yine de ülkemizde satış ve uygulaması yapılıyor.’ diyor. Tekin, ithalatta istenen düzeyde denetimin olmadığını; gelen ürünlerin teste tabi tutulmadan rahatça pazara girebildiğini söylüyor. Bunun yanında plaka halinde getirilip kesilerek ve kanal açılarak parke haline getirilen ürünler de oluyormuş. Ayrıca, yurtdışından ithal edilen (Avrupa dahil) kalite dışı ürünlerin yüzde 20-25 formaldehit içerdiği belirtiliyor.Formaldehit, sağlığı nasıl etkiliyor?Memorial Hastanesi Klinik Biyokimya Laboratuarı Sorumlusu Uz. Dr. Nilgün Tekkeşin, formaldehit soluyan hassas kişilerde yorgunluk, uyuklama, baş ağrısı, baş dönmesi, deri döküntüleri gibi şikayetler ortaya çıktığını belirtiyor. Evlerde yeni döşetilen parkeler ve mobilyalar özellikle çocuklar için büyük risk oluşturuyor. Ortamdaki ısı ve nemin yüksek oluşu kanserojen etkili üre-formaldehitin salınımını ve zararlı etkilerini artırıyor.Formaldehit Kanser yapıcı maddeler arasında sayılıyor. Sıvı formaldehit deri yoluyla da emilebiliyor. İşçilerin üretim, işleme ve Reçine imalatında özel maske kullanması gerekiyor. Sağlık elemanları, eğitim görevlileri ve öğrenciler de formaldehit içerisinde saklanan ve hazırlanmasında formaldehit kullanılan maddelere bağlı yüksek etkilenim riski altında. Uzun süreli olarak düşük dozlarda formaldehite maruziyet, solunum güçlüğü, egzama ve alerjik reaksiyonlara yol açıyor.Formaldehit, Havada 0,1 ppm bulunduğunda, gözlerin sulanmasına, öksürüğe, nefes darlığına, deri döküntülerine, alerjik tepkilere, göz, burun ve boğazda yanmaya neden oluyor. Sahte rakıda insanı ölüme ve körlüğe sürükleyen asıl madde de formaldehit. Metil Alkol karaciğerde parçalanarak formaldehite dönüşüyor ve olaylar gelişiyor. Dr. Tekkeşin, bazı çalışmalarda formaldehite maruz kalınan ortamlarda burun ve boğaz kanserlerinin beklenmedik miktarda gelişmiş olduğunun tespit edildiğini, yine, sıçanlara yüksek dozda formaldehit uygulanması sonrası burunda kanser geliştiğinin belirlendiğini kaydediyor.Formaldehit astıma sebep oluyorEn sık temas yolu solunum aracılığıyla. Erişkinlerde ve çocuklarda burun ve gözde tahrişe yol açmanın yanında astıma da neden olabiliyor. Çocuklarda diğer temas kaynaklarının yanında formaldehit içeren aşılar, bebe şampuanları ve banyo köpükleri yer alıyor. Birçok kişisel bakım ürünü formaldehit içeriyor ve deri yoluyla emiliyor. Dr. Nilgün Tekkeşin, formaldehitin olumsuz etkilerinden kurtulmak için en kolay yol olarak pencereleri açarak ya da fanlar aracılığı ile temiz Havanın eve girmesini sağlamayı öneriyor. Önemli bir formaldehit kaynağı olan sigaranın içilmemesi ve iyi çalışmayan ısıtıcıların kullanılmaması da formaldehit düzeyini azaltıcı yöntemler arasında. Formaldehit, evde kullandığımız birçok üründe bulunuyor.Formaldehit oranı ne kadar olmalı?Ürünler formaldehit içerme açısından E1, E2, E3 şeklinde sınıflandırılıyor. E0’da hiç yokken, E1 havaya en az formaldehit bırakan sınıfı oluşturuyor.E0: 1-2 mg /100 gr (Ahşabın kendinde olan, doğal)E1: 2-10 mg/100 grE2: 10-30 mg/100 grE3: 30-60 mg/100 grMustafa Aydın – Zaman