çocuk Felci

Poliovirüs denilen etkenlerle oluşan beyin veya omuriliğin tutulmasıyla karakterize olan ve felç veya ölümle sonuçlanabilen bulaşıcı bir hastalıktır. Virüsün üç antijenik tipi vardır; Tip 1, 2 ve 3. En çok Tip 1 infeksiyon yapar. Tipler arasında çarpraz bağışıklık yoktur. Dolayısıyla üç kez polyo geçirilebilir.

Virüs ağız yolundan bulaşır. Kuluçka süresi 5-20 gün. Virüs yutak ve ince barsakta çoğalır. Barsaktan viremi yaparak merkezi sinir sistemine kan yoluyla ulaşır. Virüs ön boynuz hücrelerini tutar. Bu motor nöronların ölümüyle kaslarda felç meydana gelir. Felcin nedeni kasların değil sinirlerin infeksiyonudur.

Çocuk Felci Belirtileri

Polyo infeksiyonlarının en az % 90’ı belirtisiz bir şekilde  seyreder. Hastalığa yakalananlarda ateş, baş  ve boğaz ağrısı, kusma, yorgunluk, boyunda kasılma ve sırt ağrıları vardır. Hastalığın ilk günlerinde gerekli tedaviye başlanmazsa, özellikle kol ve bacaklarda felç görülür. Hastalığın başlangıcında hastayı diğer kimselerden ayırmak ve yatırmak gerekir. Polyovirüs infeksiyonlarının % 1-2’sinde aseptik menenjit gelişir. Bunlarda ense sertliği ve diğer meninks irritasyon bulguları oluşur. Polyovirüs infeksiyonlarının % 0.1’inde paralitik hastalık görülür. Virüs ön boynuz hücrelerine kan yoluyla ulaşır. Asimetrik yumuşak felçlerle seyreder. Tutulan kaslarda his kaybı olmaz.  En çok alt ekstremiteler bazen de üst ekstremiteler tutulur.

Tanı;

Enfekte kişilerin kanında antikorlar gösterilebilir. Boğaz çalkantı sularında, gaitada ve beyin omurilik sıvısında (BOS) yapılacak analizlerle virüsün varlığı saptanabilir

Tedavi:

Özgün bir tedavisi yoktur. Şiddetli hastalarda solunum desteği gerekebilir. Tedavi için mutlaka doktora başvurmak gerekir.

Komplikasyonlar;

Beyin veya omuriliğin tutulması acil bir durumdur ve felç veya ölümle sonuçlanabilir. Ölümler genelde solunum güçlüğünden meydana gelir. Felç, ölümden daha sık olarak gözlenir.

Korunma;

çocuk felcinden korunmak için Salk aşısı veya Sabin aşısı yaptırmak gerekir. Bu aşının ilki çocuk 6 aylık olmadan önce, ikincisi ilk aşıdan 2 Ay sonra, üçüncüsü, ikinci aşıdan 6 ay sonra yapılır. 5 ve 15 yaşlarında da tekrarlanır. gerekir.

Salk Aşı: Cansız aşıdır. Kas içine injekte edilir. Sadece kanda Antikor yapımına neden olur. Barsaklarda lokal olarak Ig A yapımını uyarmadığı için koruyuculuğu Canlı aşıya göre daha düşük orandadır. Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda güvenle kullanılabilir.

Sabin Aşısı: Canlı aşıdır. Barsaklarda çoğalır fakat nöronları infekte etmez. Oral aşı olduğu için kolay uygulanabilir olması, kanda antikor yapımının yanısıra barsaklarda çoğalarak antikor sentezini uyarması böylece koruyuculuk oranının ölü aşıya göre yüksek olması, dışkı ile atılarak topluma yayılması böylece toplum bağışıklığının sağlanması ölü aşıya göre önemli üstünlükleridir. Canlı aşı olduğu için bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda kullanılamaz. Şehir suyundaki klordan etkilendiği için oral polyo aşısı uygulanan çocuklara iki Saat Su içirilmemelidir.

HAZIRLAYAN; Doç.Dr. Oğuz KARABAY