Gençlerde Görülen Felç

45 yaşın altında görülen felçler,genç inme olarak sınıflandırılır. 30 yaşın üstünde erkeklerde; 30 yaş altında kadınlarda daha fazladır.

İnsan yaşamının tümünü etkileyen bu hastalığın önlenmesi ve hastalığa neden olabilecek etkenleri saptayıp kontrol altına almak, hastalığın tedavisinden daha önemlidir. Örneğin kalpte ritm bozukluğu olan bir genç hasta, bu durumunu kontrol altına aldırmazsa, felç geçirme riski yüksek olur. Felç geçirdikten sonra kardiyolojik yönden tedavi olursa bu sadece o andan sonraki durumunu kontrol altına alır, kişi beyninde oluşan hasarın büyüklüğüne bağlı olarak bundan sonraki yaşamını özürlü geçirebilir.

Gençlerde felçin en sık nedeni kalp kökenli pıhtılardır.Buna damar bozukluğu ve aterosklerozis denen damarların daralması izler. Kısaca gençlerdeki inme (felç) nedenlerini sıralarsak;

Aterlerin daralması (ateroskleroz)Özellikle beyni besleyen damarlardaki hastalıklar ki bunlara örnek verirsek,damar duvarlarının yırtılması (disseksiyon) damarların enfeksiyon hastalıkları,damarların romatizmal hastalıkları …vsKan hastalıkları bunlar özellikle kanın akışkan yapısını bozan ,pıhtılaşmasını etkileyen hastalıklardır.Kalp hastalıkları bunlar kalbin ,yapısını oluşturan kirli kan ile temiz kanı ayıran bölümler arasındaki kapakların hastalıkları en önemli yeri teşkil eder. Yine kalbin çalışma ritmin bozulması,kalp damarının tıkanması (miyokar) infarktüsü ,kalpte doğumsal anomaliler gençlerde en önemli felç önemlidir.Migren beyni besleyen damarlarda kasılma yaptığı için kısaca damarsal bir hadise olduğu için felce enderde olsa sebep olabilir.Ailesel kromozon bozukluklar kullanılan bazı ilaçlar (ör ; doğum kontrol hapları ..vs) ve bazı enfeksiyonlar gençlerde inme sebebi olabilir.

Yapılan incelemeler sonucu yukarıda saydığımız hastalıklar arasına giren özellikle 45 yaş altındaki hastalar muhakkak doktor kontrolüne girmeleri beyinle ilgili kontrol tetkikleri yaptırmaları şarttır. Günümüzde ilerleyen tıbbı teknoloji tüm hastalıklar gibi beyne zarar verecek durumları da erken tespit eder. Örneğin çekilecek bir beyin MR ve beyin MR anjio ile beyindeki damar bozukluğu tespit edilebilir ve tedavisi yapılarak olası bir felç önlenir.Yine ileri teknoloji ve iyi bir muayene ile inmeye sebep olabilecek birçok hastalık önlenebilir.

İnme önemli halk sağlığı sorunlarından biridir.Gelişmiş toplumlarda üçüncü ölüm nedeni ve birinci sakatlık sebebidir. Felç yalnız hastayı değil hastanın ailesini de olumsuz etkiler. Felcin yol açtığı sakatlık Aile ekonomisine büyük yük getirir.

Halk felce sebep olan risk faktörlerini bilmemektedir. Hastalar öncü belirtilerin farkına varsalar bile miyokard enfarktüsü gibi kalp rahatsızlıklarının aksine hemen bir Sağlık kuruluşuna gitmemektedir. Ancak hastalık ilerleyince ve felç geçirince çevresi tarafından acile götürülmektedir ve genelde özellikle koruyucu tedaviye geç kalınmış olunmaktadır.

Son yıllarda inmeden koruyucu yöntemlerin yanı sıra inme tekrarının önlenmesi ve özellikle inmeli hastaların akut döneminde tanı tedavi ve bakımlarında büyük ilerlemeler kaydedilmiştir. Erken teşhis ve felcin önlenmesi hastanın sakatlığını önlediği gibi aynı zamanda yakınını maddi ve manevi büyük bir yükten kurtarmış olur.

Doç. Dr. Serdar DağNörolog