Addison Hastalığı: Böbreküstü Bezi Yetersizliği

TANIMLAMABöbreküstü bezinin primer hastalığına bağlı yetersiz çalışması surumudur.Böbrek üstü bezinin tamamının veya bir kısmının hasarı nedeniyle oluşur. % 80 vakada bağışıklık sisteminde bozukluk ana sebeptir. Tüberküloz ikinci sıradadır. AİDS, son yıllarda artan nedenlerdendir- Sürrenal krizi- Böbrek üstü bezini yetmezliğinin ani ve şiddetle gelişmesi sonucu oluşan ciddi bir taplodur.- Genetik: Genetik geçiş ispatlanmıştır.- Yaş: Her yaşta görülebilir- Cinsiyet: kadınlarda daha fazladırBELİRTİ VE BULGULAR- Kuvvetsizlik- Yorgunluk- Kilo kaybı- Tansiyon düşmesi- Deride koyulaşma- Zayıflama- Kusma- İshal- Soğuğa toleransın azalmasıNEDENLERİ-Bağışıklık sisteminde bozumaya bağlı böbrek üstü yetmezliği-Sebebi bilinmeyen böbrek üstü bezi yetersiz büyümesi- Mantar hastalığı (histoplazmoz. blastomikozis)- Sarkoidoz hastalığıının böbrek üstü bezine sirayet etmesi- Böbrek üstü bezi içine kanama- Hemokromatozis hastalığı- Ameliyatla her iki böbrek üstü bezinin alınması.- Böbrek üstü bezi tümörleri- Bazı hastalıklara(Tüberküloz Sarkoidoz vs) bağlı böbrek üstü bezinine Protein tabiatında Madde birikmesi (Amiloidoz)-AİDSRİSK FAKTÖRLERİ- Bağısıklık sisteminde bozukluğa bağlı Böbrek üstü yetmezliğinde Aile hikayesi vardır- Uzun süre steroid kullanımı, ciddi infeksiyon, travma veya cerrahi işlemler sonrasıTANI

LABORATUAR- Düşük serum Sodyumu (130 mEq/ L’den az)- Yüksek serum potasyumu (5 mEq/l_’den fazla)- BUN yükselir- Kortizol düşer, renin yükselir- ACTH seviyesi yükselir- Orta derecede nötropeniÖZEL TESTLER- Cosyntropin adlı madde 0,25 mg damardan injekte edilir.Enjeksiyondan önce ve sonra kortizol seviyesi ölçülür. Addison hastalığında düşük veya normal bulunur.GÖRÜNTÜLEME- Batın bilgisayarlı tomografisimde böbrek üstü bezlerinde Anormal büyüklük veya küçüklük.- Batın grafisinde böbrek üstü bezinin olduğu bölgede kireçlenme odakları.- Göğüs grafisi: kalp konturlarının küçülmesiTEDAVİ- Ayaktan tedavi hafi veya orta vakalrda yapılır- Adrenal krizde hastaneye yatırmak şarttır.GENEL ÖNLEMLER. Adrenal yetmezliği, glukokortikoid ve mineralokortikoid ile tedavi edilirAKTİVİTETolore edebildiği kadarDİYETSodyumve Potasyum dengesi sağlayacak diyet önerilir.TERCİH EDİLEN İLAÇLAR- Hidrokortizon Fludrokortizon Prednisone gibi kortizon preparatları kullanılır.- Karaciğer hastalığı olanlarda doz azaltılır.- Kullanılan doz yavaş yavaş azaltılırÖNLEM / KAÇINMA- Addison hastalığının önlemi bilinmemektedir.BEKLENEN GELİŞME VE PROGNOZ- Uygun tedavide sonuçlar iyidir- Aktuf tüberküloz ve mantar infeksiyonlarında ilaç tedavisi gerekirKAYNAKLARFelig, P., Baxter, J.D, Broadus, A.E., et al, (eds): Endoçrinology and metabolism. 2 nd Ed. New York, McGraw-HİII, I987- Hershman, J.M.: Endocrine Pathophysiology: A Patient- Oriented Approach, 3 rd Ed Philadelphia, Lea Febiger, I988Yazarı Dr. E. Lightner