Afet, toplumun olağan yaşam düzenini bozan, cevap verme ve uyum sağlama kapasitesini aşarak, dış yardıma gereksinim doğuran, büyük miktarlarda can ve mal kaybı ile sonuçlanan olaylara afet denir. Afette insan en önemli kriterdir. İnsanın olmadığı yerde afetten söz edilemez. Türkiye’nin en çok maruz kaldığı afetler;
DepremlerSellerToprak kaymalarıYangınlar
AFETLERDE ÇEVRE SAĞLIĞI
Afet durumunda çevre sağlığının korunması ve salgın hastalıkların önlenmesi amacıyla şu faaliyetler planlanmalı ve uygulanmalıdır;
Su hijyeninin ve Sağlıklı içme ve kullanma Suyunun sağlanması, afetlerden hemen sonra içme Suyu gereksiniminin ambalajlı sularla karşılanması en pratik ve sağlıklı olanıdır. Afet bölgesine giren ambalajlı suların etiketinde, Bakanlık İzin tarih ve numarası bulunmayan ambalajlı Sular kullanılmamalıdır. Ambalajlı suların; açılmamış ve tek kullanımlık schilling kapaklı ambalajlarda olmasına çok dikkat edilmelidir. Ambalaj ve kapakta aynı markanın bulunması ve kapak logosunun kabartma olması gerekir. Ambalajlı su yoksa yetkililerce dezenfekte edilmiş sular kullanılmalıdır.
Temiz ve sağlıklı helaların kurulması ve hijyenik bir şekilde kalmasının sağlanması, çöplerden kaynaklanabilecek sorunların ortadan kaldırılması, evlerde evsel atıklar mutlaka kapalı kaplara ya da çöp poşetlerine toplanmalıdır. Bunların doğrudan çöp arabalarına verilmesi idealdir, bunun sağlanamadığı durumlarda, sokaklara yerleştirilen çöp kaplarına ya da yetkililer tararında açılan atık çukurlarına konmaları gerekir.
Dezenfeksiyon ve vektörlerle savaş uygulamaları, vektör üreme yerlerinden ”anofel için su birikintileri, karasinekler için ise organik atıklar” uzak durulmalıdır.
Her tür afetten sonra, bölgede bulunan, zehirli Maddeleri üreten fabrikalar ve depolardan bu maddelerin çevreye yayılması riski yüksektir. Afetten hemen sonra, bu tür yerler özenle kontrol edilmeli ve çevreye herhangi bir sızma var ise gerekli önlemler alınmalıdır. Söz konusu bölge ve maddeden hayvanlar da dahil uzak durulmalıdır.
Kolay bozulmayan ve pişirilmesi gerekmeyen türden gıdalar tüketilmelidir.
KORUNMA
Afetlerden kendinizi ve sevdiklerinizi korumak için adım adım uygulayacağız bir rehber geliştirin.
Acil durum malzemelerini içeren bir kit oluşturun; Eğer afet içinde bulunduğunuz toplumu vurmuşsa, yiyecek, su ya da elektriğe bir süre için ulaşamayabilirsiniz. Kendiniz ve aileniz için hemen acil durum Su, yiyecek ve afet malzeme kitini hazırlayın. Acil durum kitini hazırlamak için gidip özel alış veriş yapmanıza gerek yoktur. Konserve gıdalarını, kuru karışımları ve raflarınızdaki diğer dayanıklı yiyecek maddelerini kullanabilirsiniz.
Acil durumlarda bol su temini en büyük önceliktir. normal aktivite gösteren bir insan Günde en az 2 Litre su içme ihtiyacı gösterir. Yiyecekleriniz ve hijyen için de suya ihtiyacınız vardır. Her Gün ve her birey için en az 2 litre ek su depolayın.
En az 3 günlük malzeme depolaması yapın ve her Aile bireyi için 2 haftalık su depolanmasını dikkate alın. Eğer bu kadar depolama şansınız yoksa yapabileceğiniz kadar çok depolayın. Vücudunuzun ihtiyacı olan su miktarını aktivitelerinizi azaltarak ve daha sakin kalarak azaltabilirsiniz. Ev hayvanlarını ve hizmet hayvanlarını dikkate almayı unutmayın.
Afet malzeme kiti Su – Bu kiti kullanacak her bir kişi için 11 litre su ve evde hapis kalındıysa her kişi ya da ev hayvanının kullanımı için ek olarak 15 litre su bulundurulmalıdır.
Yiyecek – 3 günlük gıda ve her ev hayvanı ya da kişinin evde kullanımı için en az 4 günlük malzeme gereklidir. Evinizde 2 haftalık su ve gıda depolamasını dikkate almayı isteyebilirsiniz.
Bebekler için gerekli malzemeler; mama, çocuk bezi, biberonlar, emzik, süt tozu ve buzdolabı gerektirmeyen ilaçlar bulundurulmalıdır.
Büyükler, sakatlar ve ciddi alerji sorunu olanlar için malzemeleri – özel gıdalar, takma diş, yedek gözlükler, duyma cihazı pilleri, reçeteler ve eğer düzenli kullanılıyorsa reçetesiz ilaçlar, spreyler ve diğer gerekli ekipman hazır olmalıdır.
Mutfak aksesuarları; konserve açacağı; yemek aparatları ya da atılabilir kupalar, tabaklar ve kaplar; bıçak; şeker ve tuz; Alüminyum ve streç folyolar; ağzı açılıp tekrar kapatılabilen çantalar sağlanmalıdır.
Taşınabilir, pilli Radyo ya da Televizyon ve yedek piller, birkaç fener ve yedek piller, ilkyardım çantası, her kişi için mevsime uygun bir yedek ayakkabı ve kıyafet, battaniye ve uyku tulumları hazır tutulmalıdır.
Hijyen ve sanitasyon malzemeleri – şampuan, deodorant, diş macunu, diş fırçası, tarak ve fırça, güneş kremi, dudak koruyucusu, kontak lensler ve aparatları, sürekli kullanılan ilaçlar, tuvalet kağıdı, havlular, sabun, Sıvı deterjanlar, el sterilazyonu, kadın pedleri, Plastik çöp çantaları, orta büyüklükte plastik kova sıkı kapağı ile, dezenfektan, ev çamaşır suyu bulundurulmalıdır.
Diğer temel malzemeler; kağıt, Kalem, iğneler, iplik, küçük yangın söndürücü, ilaç damlalığı, düdük, acil durum hazırlık kitabıdır.
Çocukları eğlendirmek için oyunlar ve kitaplar, favori oyuncaklar olmalıdır.
Gidebileceğiniz yerlerin ve Telefonların işaretli olduğu harita ve yedek anahtarlar ve belgeler- Araba anahtarları ve sürücü belgelerinin, pasaportların vb. önemli belgelerin fotokobileri hazır olmalıdır.
Nakit para ve kredi kartları, ilaç reçetelerinin fotokopileri, kibritler su geçirmeyen kaplarda, küçük bir çadır, pusula ve kürek bulundurulmalıdır.
Bu malzemeleri kolay taşınabilir kaplara paketleyerek koyun, kapları etiketleyin ve bunları kolay ulaşabileceğiniz bir yere koyun. Kalın kumaştan çantalar, sırt çantaları ve kapalı çöğp sepeti kutuları iyi taşıyıcılardır. Afet durumunda, afet kitine çok çabuk ulaşma ihtiyacınız olabilir. Evde kalsanız da, tahliye olsanız da afeti takiben, evde ya da tahliye sırasında ihtiyacınız olan malzemelere ulaşın. Kitin içindeki malzemeler konusunda çocukları özellikle bilgilendirin.
HAZIRLAYAN: Sağlık Bakanlığı Acil ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri Daire Başkanlığı