Aids Ve Yaşam

HIV tedavisi alsanız da almasanız da Sağlıklı kalmanız, hastalıkla mücadele edebilmeniz açısından önem taşır. Bu da, bağışıklık sisteminizi güçlü tutmanız ile olasıdır. Güçlü bir bağışıklık sistemi, enfeksiyonlarla savaşmanıza yardımcı olur; enerjinizi artırır, hatta zarar görmüş dokuları onarabilir. Bağışıklık sisteminizi güçlendirebilmek için, yaşamınızda bazı değişiklikler yapmanız gerekebilir.

Bağışıklık sistemini güçlü tutmanın yoları:

1- İyi beslenmek: İyi bir beslenme rejimi, size gerekli olan tüm besinleri sağlaması ve vücut ağırlığınızı koruması açısından önemlidir. Ayrıca bu şekilde, sindirim sorunları yaşamaktan da kurtulabilirsiniz.   

Her Gün aşağıdaki besin gruplarından dengeli olarak kullanmaya gayret edin:

Meyveler, sebzeler, Protein (hayvansal-et, yumurta ve bitkisel-baklagiller, tohumlar, soya ürünleri, kuru yemişler),Tahıl ürünleri (ekmek, Pirinç, makarna, tam buğdaydan hazırlanmış ürünler), süt ve sütlü ürünler, vücut ağırlığınızı koruyabilmek için, her gün az miktarda yağ tüketmeyi ihmal etmeyin. Her gün yeterli miktarda Su (1.5-2 L) su tüketin.Tercihinize göre, Günde 3-6 öğün yiyebilirsiniz; ancak seçiminize sadık kalmaya gayret edin.

2- Formda kalmak; Orta düzeyde fiziksel etkinlik, sağlıklı kalmanıza yardımcı olacaktır. Yapmayı sevdiğiniz birkaç etkinliği seçerek, dönüşümlü yapabilirsiniz. Hem yalnız, hem de başkalarıyla birlikte yapabileceğiniz etkinlikler seçerseniz, egzersiz, mizaç durumunuza göre, yalnız kalmak ya da sosyalleşmek için eğlenceli bir araç haline gelebilir. Sadece açık ve temiz Havada dolaşmak bile size gereksinim duyduğunuz enerjiyi sağlayabilir. Açık havada bulunduğunuz sırada güneşten koruyucu krem kullanmayı ihmal etmeyin. Egzersiz programınızın, güç, esneklik ve dayanıklılık kazandıracak etkinliklerden oluşmasına özen gösterin.  Herhangi bir egzersiz programına başlamadan önce mutlaka hekiminizle görüşün.

3- İyi dinlenmek ve stresten uzak durmak; Mümkün olduğu kadar kendinizi yormamaya ve yeterince dinlenmeye gayret edin. Uyku sorununuz varsa hekiminizle bunu görüşün.  Dinlenme aynı zamanda, kendi başınıza geçireceğiniz zaman anlamına da gelir. Kendinizi dinlemeye zaman ayırın. Meditasyon ve solunum egzersizleri, rahatlamak için iyi bir yol olabilir. Stresten uzak durmaya çalışmak, her ne kadar günümüz koşullarında çok zor olsa da, stresli zamanların ardından gevşeyebilmek için kendinize fırsatlar yaratın. Sevdiğiniz bir işle uğraşmak (kitap okumak, müzik dinlemek, ev işi, bahçe işleri vb), sevdiğiniz kişilerle zaman geçirmek veya hayır işleri yapmak, bu açıdan size yardımcı olabilir.

4- Enfeksiyonlardan kaçınmak

Bağışıklık sistemini güçlü kılmak için en önemli unsurlardan biridir. Enfeksiyonlar, zaten zarar görmüş olan bağışıklık sisteminizi daha da zayıflatır ve sizi savunmasız bırakır. Enfeksiyon riskinizi azaltmak için aşağıdaki önerilere uymaya çalışın:

Yaşadığınız alanın temiz ve tozdan uzak olmasına gayret gösterin. yemek hazırlamadan önce ve hazırladıktan sonra, ellerinizi, mutfağı ve kesme tahtalarını temizleyin. Et kesmek için ayrı bir bıçak kullanın. Tüm meyve ve sebzeleri, fırçalayarak yıkayın. Çiğ veya az pişmiş süt ve süt ürünlerini, yumurtaları veya etleri tüketmekten kaçının. Bahçede çalışırken eldiven giyin. Bu önlem, Toprakta bulunan bakterilerden korunmanızı sağlayacaktır. Evcil hayvanlarınız varsa, kafeslerini veya dışkı kutularını temizlerken lastik eldiven kullanın veya bir yakınınızdan bu işi yapmasını isteyin. Hayvanlarınızın, yemek Masasına veya mutfak tezgahlarına çıkmasına izin vermeyin. Soğuk algınlığı, nezle vb kolay bulaşan bir enfeksiyonu olan kişilere yaklaşmaktan kaçının. Ellerinizi sık yıkayın. Korunmasız seksten kaçının. Korunmasız seks, diğer cinsel yolla bulaşan hastalık veya enfeksiyonlarla karşı karşıya kalma riskinizi artırır. Herhangi bir aşı yaptırmadan önce mutlaka hekiminize danışın.

5- İlaç ve Madde kullanımından uzak durmak

sigara , kafein, Alkol ve diğer ilaçlar, bağışıklık sisteminizi zayıflatabilir. En iyisi bunları hiç kullanmamaktır. Eğer bunlardan kesinlikle vazgeçemiyorsanız, azaltmak da bir çözüm olabilir. Bu konuda danışmanlık veya yardım alabileceğiniz kuruluşlara başvurmaktan çekinmeyin. Ortak enjektör kullanımı, HİV’i başkalarına bulaştırmanıza neden olur. Bundan kesinlikle kaçının. Alkol ve diğer ilaçların kullanımı ise, seksle ilgili yanlış kararlar almanıza neden olabilir. Reçeteli ya da reçetesiz her tür ilaç, sağlığınızı olumsuz yönde etkileyebilir veya antiretroviral (HİV tedavisinde kullanılan) ilaçlarla olumsuz etkileşim gösterebilir. Hekiminize danışmadan hiçbir ilacı kullanmayın.

HİV ve Cinsel Yaşam

Kan, semen (erkeğin boşalması sırasında dışarıya atılan sıvı; sertleşmeden sonra penisin ucunda görülen damla şeklindeki Sıvı da dahil) veya vajinal (hazneye ait) salgılarınız aracılığıyla HİV’i başkalarına bulaştırabilirsiniz.  Cinsel ilişki, sizin de başka cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH) ile karşılaşmanıza ve hastalanmanıza neden olabilir.  Bu gerçekleri bilmeniz, başka bir kişiyle nasıl yakınlaşacağınıza karar vermenizi sağlayacaktır. Eşinizi sevdiğinizi göstermenin ve ona HİV bulaştırmadan cinselliği yaşamanın yolları vardır. Alkol ve yasal olmayan ilaçların kullanımı, güvenilir cinsel ilişki konusunda doğru karar vermenizi olumsuz yönde etkileyebilir ve riskli davranışlar benimsemenize neden olabilir. Bu maddeleri kullanmaktan kaçının.

“Daha güvenli cinsel yaşam” için seçenekler

Bazı cinsel etkinlikler risklidir. Kondom veya benzeri lateks bir engelleyici madde kullanmak, bu riski azaltabilir. Bu uygulamaya “daha güvenli seks” adı verilir.

Aşağıdaki etkinlikler, daha güvenli seks etkinlikleridir:

Kondom kullanmayı, yalnızken kendi kendinize deneyin, Vajinal veya anal (makattan) seks sırasında, her seferinde yeni bir lateks kondom kullanın. Bu tamamen risksiz bir yöntem değildir. Kondom yırtılabilir. Anal seks en riskli olanıdır. Yağ bazlı kayganlaştırıcı kullanmayın. El losyonları, masaj yağları, vazelin vb maddelerin içindeki yağ, kondomun yırtılmasına neden olabilir. Lateks alerjisi bulunan kişiler Plastik (poliüretan) kondom kullanabilirler. Bunların hem erkek hem de kadın için olanları vardır. Kadında oral (ağız yoluyla) seks için, kesilip düzleştirilmiş bir lateks kondom veya plastik gıda filmleri kullanın. Her seferinde yenisini kullanmaya özen gösterin. Erkekte oral (ağız yoluyla) seks için, her seferinde yeni bir kondom kullanın. Seks nesnelerini ortak kullanmayın; ortak kullanacaksanız iyice yıkayın ve her seferinde üzerlerine yeni bir kondom takın.

Eşinizle konuşma

HİV ile enfekte iseniz, eşinizin bunu bilmeye hakkı vardır. Eşinize bunu söylemeden, sadece kondom veya lateks engeller kullanarak onu korumaya çalışmanız yeterli ve güvenilir değildir. Eşinize HİV ile enfekte olduğunuzu söylemek veya güvenli seks hakkında konuşmak çok zor, karmaşık ve utanç verici olabilir. Kendinizi reddedilmiş ve yalnız hissedebilirsiniz. Bu duygularınız tamamen normaldir. Aşağıda, eşinizle HİV ve güvenli seks hakkında konuşmanız için size yardımcı olabilecek bazı ipuçları bulacaksınız.

Konuşmadan önce, kendi cinsel gereksinimlerinizi belirleyin, eşinize bu gereksinimleri nasıl anlatacağınızı düşünün,

Seksle ilgili seçeneklerinizin ne olduğunu bilin

Konuşmak için özel bir zaman belirleyin. Seksten hemen önce veya sonra ya da seks sırasında bunları konuşmaktan kaçının.

Konuşurken

Duygu, düşünce ve gereksinimlerinizi ifade etmek için birbirinize zaman tanıyın.

Birbirinizi dinleyin; birbirinizin duygularını anlamaya çalışın.

Belirlediğiniz konularda eşinizle mutabakata vardığınızdan emin olun.

Konuştuktan sonra birbirinize düşünmek için zaman tanıyın.

Bir süre sonra yeniden konuşmak üzere anlaşın. Bu ikinci konuşmada, cinsel tercihlerinizin ne olduğu konusunda kesin bir karara varmanız mümkün olabilir

HAZIRLAYAN; Dr. B. Serap URAL, Dr. Ebru DİK