C Vitamini Eksikliği

C vitamini (askorbik asit) günümüzde en çok bilinen ve kullanılan vitaminlerin başında gelir. Suda çözülen bir vitamindir; ısı, Hava, Su ve alkalilere karşı hassas ve dayanıksız olan bu vitamin, ilk kez 1928 yılında Dr. Szent Gyorgi tarafından ayrıştırılmıştır.

İnsan ve gelişmiş bütün Canlıların hücrelerinde C vitamini bulunur ve hücrenin çalışması için görev yapar. İnsan vücudu kendiliğinden C vitamini üretemez, bu nedenle dışarıdan yapılmış olarak almak zorundadır.

C vitamini görevlerinin çoğunu güçlü bir antioksidan olarak yerine getirir. Serbest radikaller, Kanser ve kalp hastalığını içeren pek çok ciddi rahatsızlığın temeli olduğu düşünülen tahrip edici ve son derece reaktif moleküllerdir. C vitamininin canlılardaki önemli rolü, çok etkili bir serbest radikal nötralizörü olması özelliğinden kaynaklanır.

Bu vitaminin bir antioksidan olarak Sağlık için yararlı etkiler sağlayabileceği düşünülmektedir.

Tirozin denilen aminoasit yıkım reaksiyonlarına katılır.(yeni doğan bebeğin geçici hipertrozinemisi düşük doğum ağırlında doğan bebeklerde görece olarak yaygındır ve askorbik Asit uygulanması ile düzeltilebilmektedir.)

Kemik ve kıkırdak sentezi için gereklidir. vitamin C, kollajenin sentezinde kullanılır. Safra asidi oluşumunda rol oynar. Böbrek üstü bezinde Hormon sentezinde rol oynar.

Norepinefrinin sentezinde rol alır. Demir emiliminde ve kullanılmasında rol oynar. Bağışıklık ve yara iyileşmesinde rol alır.

C Vitamini Eksikliği Belirtileri

Anne gebeyken yeterli C vitamini aldıysa bebeği doğduğunda yeterli C vitamini depolarına sahiptir. Tüm bebek mamalarında da yeterli C vitamini mevcuttur. Ancak inek sütü çok az C vitamini içermektedir. İnek sütü ile hazırlanan mamalarla beslenen bebekler C vitamini takviyesi almalıdır.

Askorbik asit eksikliği skorbüt’e yol açar. Bu hastalık yaralar, süngerimsi dişetleri, diş kaybı, kan damarlarının kolay zedelenmesi, eklemlerde şişme, derialtı ve diğer kanamalar, kansızlıkla karakterizedir.

Bu belirtilerin çoğu bağ dokusunda zayıflıkla sonuçlanan kollajenin eksikliği ile açıklanabilir. Kemik dokusu altında kanamalar ve buna bağlı kolay kırılan kemikler, kaburga kemiklerinde eklem şişliği, kalpte büyüme görülür.

Pseudoparalizi, yani kol ve bacaklarda geçici hareket azalması oluşabilir. Bacaklarını genelde kurbağa benzeri bir pozisyonda tutarlar; kalçası ve dizleri yarı bükülüdür, ayakları ise dışarı doğru dönmüştür.

Kemik erimesi görülebilir. Yara iyileşmesi gecikir, Kansızlık görülür. Göz içi kanamalar genellikle ciltte ve ağız içinde mevcuttur.

C VİTAMİNİ FAZLA ALIMINDA;

Uzun süre kullanıldığına oksalat atılımı artar ve böbrek taşı oluşum riski artar. Yüksek dozda yalancı şeker atılımı oluşur.

TANI

Skorbüt için yapılan laboratuar testleri genelde yetersizdir. Tanı genellikle uzun kemiklerin radyolojik görünümüne ve klinik tabloya bakılarak konulur.

Tipik radyolojik değişiklikler uzun kemiklerin uçlarında ortaya çıkmaktadır. Bunlar özellikle diz alanlarında yaygındır.

TEDAVİ

Portakal Suyu veya Domates Suyunun Günde 85–115 gram içilmesi çocuklardaki skorbütün hızla iyileşmesini sağlar. Ancak askorbik asit tercih edilmelidir.100-200mg/gün oral ya da parenteral olarak verilir.

Normal büyümenin yeniden başlaması dahil olmak üzere iyileşme hızlıdır. Fakat kemik içi kanama aylarca yok olmayabilir.