Sindirim Sistemi

İnsanda diğer canlılardan daha gelişmiş bir sindirim sistemi vardır. Besinler alınır ve ağızda çiğnenir, sindirim kanalı boyunca yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsaktan geçer, sindirilmeyen artıklar anüsten dışarı atılır. Tükürük bezleri, karaciğer ve pankreas sindirime yardımcı organlardır.

Besinler sindirim kanalı boyunca peristaltik hareketlerle ilerler. Besinlerin sindirimi, mide ve ince bağırsakta tamamlanır. Sindirilen besinler ve Suyun büyük bir kısmı ince bağırsakta emilir. Suyun geri kalan kısmı ve madensel Tuzlar tamamen kalın bağırsakta emilir. Sindirim sisteminin çalışmasını sinir ve endokrin sistem düzenler.

HormonSalgılandığı organSalgının çıkmasını uyarıcı faktöTepkime organıTepkime organının cevabı

Sindirim sistemi organlarıSindirim sisteminin başlıca organları;* Ağız* Yutak* Yemek borusu* Mide* İnce bağırsakAğız: Dudak, yanak, damak ve yutakla çevrilmiş bir boşluktur. ağız boşluğunda dil ve dişler bulunur. Dil ve dişler de sindirime yardım eden organlardır.Yutak: Ağızdan sonra yer alan yutak, yemek ve soluk borusuna geçişte bulunur. Lokmalarımızın soluk borusuna geçişini engeller.Yemek borusu: Yutak ile mide arasında yer alır. Yapısında bulunan halka kasları sayesinde, yediklerimizin peristaltik (sağımsal) hareketlerle mideye ulaşmasını sağlar.Mide: besinleri depo eden, Mekanik sindirimin ve kimyasal sindirimin yapıldığı organdır. Mide bezlerinden pepsinojen ve HCI (hidroklorik asit) salgılanır. HCI hem pepsinojeni aktifleştirir hem de antiseptik özelliği ile midedeki mikroorganizmaları yok eder.İnce bağırsak: Sindirimin tamamlandığı, son ürünlerin emildiği en yoğun çalışan sindirim organıdır. İnce bağırsağın mideyle birleştiği yere onikiparmak bağırsağı (duedonum) adı verilir. Onikiparmak bağırsağı bir çok sindirim enziminin döküldüğü yer olması nedeniyle sindirim kanalının önemli bir bölümüdür.Sindirim sistemine yardımcı organlar;* Karaciğer* Pankreas* Safra kesesi* Kalın bağırsakKaraciğer: Vücudun en büyük organıdır. Karın boşluğunda, midenin sağ üst bölümünde yer alır. Karaciğerin en önemli göevleri şunlardır;1. Safra Suyu salgılama2. Yaşlı alyuvarları parçalama3. Alyuvar hücreleri yapma4. Öncül A vitaminini A vitaminine çevirme5. A, D, E, K vitaminlerini depolama6. Alkolü zararsız hale getirme7. İlaçların zehirli etkilerini yok etme8. Vücut ısısını ve kan basıncını düzenleme9. Fazla glikozu depolama10. Demir, Bakır gibi mineralleri depolamaPankreas: karın boşluğunda mide ve onikiparmak bağırsağı arasında yer alır. Karbonhidrat, Protein ve yağlar üzerinde etkin olan enzimleri salgılayan önemli bir sindirim bezidir. Salgıladığı enzimler amilaz, lipaz, tripsinojen ve kimotrpsinojendir.Kalın bağırsak:Sindirilmeyen besinlerin toplandığı ve atıldığı bir organdır. İnce bağırsak ile kalın bağırsağın birleştiği yere kö bağırsak denir. Su ve madensel tuzlar kalın bağırsaktan emilir.

Besinlerin sindirimiAlınan besinler ağızda parçalanır, ezilir ve öğütülür. Bu olaya mekanik sindirim denir. Mekanik sindirimin amacı enzimlerin etki yüzeyini artırmaktır. Büyük moleküllü besinlerin sindirim enzimleri yoluyla kendilerini oluşturan yapı birimlerine ayrılmasına kimyasal sindirim denir.Karbonhidratların sindirimiAğızda başlar midede sona erer. Mide ortamı asidik olduğu için karbonhidratlar midede kimyasal sindirime uğramaz.Karbonhidratların sindiriminde etkili olan enzimler ve salgılandıkları yerler;Ağız: Tükrük bezlerinden amilazPankreas: Amilazİnce bağırsak: MaltazPişmiş nişasta + su -> Maltoz + Dekstrin (Ağız)Nişasta + Dekstrin +su -> Maltoz (Onikiparmak bağırsağı)Maltoz + su -> Glikoz + Glikoz (İnce bağırsak)Yağların sindirimiİnce bağırsakta başlar ve biter. Ağızda ve midede sindirimi yoktur. Yağların sindiriminde etkili olan enzimler ve salgılandıkları yerler;Pankreas:Lipaz enzimi (Kimyasal)Karaciğer: Safra Tuzu (Mekanik)Yağ + su -> Yağ asidi + Gliserol (İnce bağırsak)Proteinlerin sindirimi midede başlar ve ince bağırsakta biter. Ağızda sindirimi yoktur. Proteinlerin sindiriminde etkili olan enzimler ve salgılandıkları yerler;* Mide: HCI, pepsinojen* Pankreas: Tripsin* İnce bağırsak: ErepsinPepsinojen + HCI -> Pepsin (Mide)Pepton + Su -> Peptid + Aminoasit (Mide)Peptid + su -> Aminoasit (İnce bağırsak)